Dîwan Seydayê Tîrêj

Helbestên Seydayê Tîrêj rengvedana jiyana kurdan a sedsala 20an e. Heta ne tenê kurd, dîroka kurdan a nêz, wek şerê azadiyê li başûrê Kurdistanê, gelek bûyerên li Rojhilata Navîn û dinyayê jî ji helbestên wî re bûne mijar. Helbesta Tîrêj şahidê dîroka gelê kurd a sedsala borî ye. Ji şerê serxwebûna Cezayîrê bigire heta berxwedana gelê Vîetnamê, ji têkoşîna Filistînê bigire heta şoreşên ku bi pêşengiya Che Guevera li Amerîkaya Latîn rû didan, tê de dixuyin.

Her sê dîwanên wî Xelat,Zozan,Cûdî

Qulingê min çima îro
Bi qîrîn tê ji germiyana
Bi çeng û bask û perwana
Berê te wa li zozan
Li te rê dûro , westawo
Ji heval hogiran mawo
Berê te her li berjor e
Dikî gazî li pê wana
Bi vê qîrîn û hawarê
Xem û dedêm te tevrakir
Birînên dil te axaftin
Bi wan êş û kul û jana
Gelo ma qey tu dilya ye
Ji germa kerbela jaro
Di vê cihê bav û bapîran
Welatê berf û barana
Welatê kanî û ava
Welatê wa çemû mava
Welatê çîçek û baxa
Welatê mêrg û çîmena
Welatê fêris û mêra
Cihê petrol û mircana

Büyük Kürt şairi Tîrêj’in eserlerini toplu bir şekilde basma kararı alan Peywend Yayınları ilk olarak Xelat, Zozan ve Cudî adlı şiir kitaplarını tek bir ciltte yayınladı. Dîwan’da yer alan şiirler sadece Kürtler’in 20. yüzyıl tarihine değil bir Kürt şairinin penceresinden 20. yüzyıl dünya tarihine de ayna tutmaktadır. Skykes-Picot Anlaşmasından NATO’nun kuruluşuna, Cezayir Bağımsızlık Savaşından Vietnam Savaşına, Filistin mücadelesinden Che Guevera ve Latin Amerika’daki devrimlere kadar birçok olay Tîrêjin şiirlerinde kendine yer bulur. 

Klasik bir medrese eğitimi almış olan Seydayê Tîrêj güçlü bir dini entelektüel birikime sahiptir. Kürt ulusal mücadelesine katılım sürecinde sol ve ulusal ideolojilerle tanışmıştır. Bu tanışma bir fikirden diğerine geçme şeklinde sonuçlanmak yerine birbirini besleyip destekleyerek düşünsel ve ifadesel bir zenginlik olarak onun şiirlerine ayırt edici bir özellik kazandırmıştır. Şiirlerinde sol, sosyalist düşüncenin yanı sıra Kur’an’ı Kerim, Tevrat, İncil ve Avesta’dan yapraklar; Antik Yunan Felsefesi, Mezopotamya ve İran mitolojileri ile Kürt sözlü edebiyatından tema ve motifler bulmak mümkündür. Böylesine geniş bir entelektüel ufuk ve vukufiyet onun şiirsel ifade tarzına estetik bir çoğulluk ve söyleyiş zenginliği kazandırmıştır. Tirêj’in Dîwanı yeni nesil Kürt edebiyatseverleri ve özellikle şairleri için bir başucu kitabı olma niteliğine sahiptir.
Klasik bir medrese eğitimi almış olan Seydayê Tîrêj güçlü bir dini entelektüel birikime sahiptir. Kürt ulusal mücadelesine katılım sürecinde sol ve ulusal ideolojilerle tanışmıştır. Bu tanışma bir fikirden diğerine geçme şeklinde sonuçlanmak yerine birbirini besleyip destekleyerek düşünsel ve ifadesel bir zenginlik olarak onun şiirlerine ayırt edici bir özellik kazandırmıştır. Şiirlerinde sol, sosyalist düşüncenin yanı sıra Kur’an’ı Kerim, Tevrat, İncil ve Avesta’dan yapraklar; Antik Yunan Felsefesi, Mezopotamya ve İran mitolojileri ile Kürt sözlü edebiyatından tema ve motifler bulmak mümkündür. Böylesine geniş bir entelektüel ufuk ve vukufiyet onun şiirsel ifade tarzına estetik bir çoğulluk ve söyleyiş zenginliği kazandırmıştır. Tirêj’in Dîwanı yeni nesil Kürt edebiyatseverleri ve özellikle şairleri için bir başucu kitabı olma niteliğine sahiptir.

Klasik bir medrese eğitimi almış olan Seydayê Tîrêj güçlü bir dini entelektüel birikime sahiptir. Kürt ulusal mücadelesine katılım sürecinde sol ve ulusal ideolojilerle tanışmıştır. Bu tanışma bir fikirden diğerine geçme şeklinde sonuçlanmak yerine birbirini besleyip destekleyerek düşünsel ve ifadesel bir zenginlik olarak onun şiirlerine ayırt edici bir özellik kazandırmıştır. Şiirlerinde sol, sosyalist düşüncenin yanı sıra Kur’an’ı Kerim, Tevrat, İncil ve Avesta’dan yapraklar; Antik Yunan Felsefesi, Mezopotamya ve İran mitolojileri ile Kürt sözlü edebiyatından tema ve motifler bulmak mümkündür. Böylesine geniş bir entelektüel ufuk ve vukufiyet onun şiirsel ifade tarzına estetik bir çoğulluk ve söyleyiş zenginliği kazandırmıştır. Tirêj’in Dîwanı yeni nesil Kürt edebiyatseverleri ve özellikle şairleri için bir başucu kitabı olma niteliğine sahiptir.